Bu genel Rusya tarihi dersi, Moskova devletinin doğuşundan
Birinci Dünya Savaşına kadar olan dönemi kapsar.
İlk başta Rusya coğrafyasının anahatları ile nüfusunun
kültürel özellikleri üzerinde durulacak; burada, Rus
topraklarının Avrasya boyutuna dikkat çekilecektir.
Asıl tarihsel anlatım 1450-1598 arası Moskof
prensliğiyle başlayacak; ''Kargaşalık Dönemi''ni Romanov
hanedanının yükselişinin izlemesiyle devam edecek;
bundan sonra Büyük Petro' nun modernleşme hamleleri ve bu
reformların siyasal ve sosyal sonuçları üzerinde
durulacaktır (1682-1740). Büyük Katerina'nın
sürdürdüğü ''aydınlanma reformculuğu'' politikaları
(1762-1796) incelenirken, gerek Polonya
ve gerekse Osmanlı imparatoluğuna yönelik Rus yayılmacılığı
üzerinde olduğu kadar, Pugaçev İsyanı (1773-1775)
gibi popüler reaksiyonlar üzerinde de durulacaktır.
1801-1855 arasına gelince, Napolyon savaşları (1805-1815)
ve etkileri, otokratik muhafazakârlık, Kırım Savaşı
(1853-1856) gibi önemli olay ve süreçler tek tek
irdelenecek; 19. yüzyılın ikinci yarısında ise
dikkatler serflerin azad edilmesi (1860), diğer idarî
reformlar, Orta Asya ve uzak doğu'da yayılma ile
elele giden ekonomik kalkınma, nihayet devrimci bir
muhalefetin doğuşu üzerinde yoğunlaşacaktır.
Çalkantılı 1890-1914 dönemi hızlı sanayileşme,
genel yoksulluk, popüler hoşnutsuzluk, Rus-Japon harbinde
yenilgi ve ardından 1905 devriminin patlak
vermesi açısından değerlendirilecek; dersin son haftaları
Birinci Dünya savaşından 1917 Şubat ve Ekim
devrimlerine giden yola ayrılacaktır.
|